بخاری خودرو یکی از اجزای حیاتی سیستم تهویه و خنک‌کاری است که مخصوصاً در فصل زمستان، علاوه بر گرم کردن فضای کابین، نقش مهمی در جلوگیری از بخار گرفتن شیشه‌ها دارد. گاهی اوقات ورود هوا به مسیر گردش آب رادیاتور و بخاری باعث میشود بخاری به‌خوبی کار نکند و حتی دمای موتور هم افزایش یابد. به همین دلیل، آشنایی با نحوه‌ی صحیح هواگیری بخاری خودرو یک مهارت ضروری برای هر راننده است.
وقتی هوا در مسیر آب سیستم خنککننده گیر کند، جریان مایع مختل میشود. در نتیجه:
بخاری خودرو گرمای کافی تولید نمی‌کند.
دمای موتور بالا می‌رود.
خطر تاب برداشتن سرسیلندر یا خرابی واشر سرسیلندر افزایش می‌یابد.
بنابراین، هواگیری فقط برای بهبود عملکرد بخاری نیست؛ بلکه یک اقدام پیشگیرانه برای حفظ سلامت موتور خودرو است.
پیش از اقدام به هواگیری، باید بدانید چه نشانه‌هایی هشدار می‌دهند که سیستم شما نیاز به این کار دارد:
بخاری باد سرد می‌زند، حتی وقتی موتور گرم شده است.
دمای موتور بیشتر از حد معمول بالا می‌رود.
صدای قل‌قل مایع از داخل داشبورد یا اطراف بخاری شنیده میشود.
سطح آب رادیاتور مرتباً کاهش می‌یابد.
| ابزار | کاربرد |
|---|---|
| پیچ‌گوشتی دوسو یا چهارسو | باز و بسته کردن شیر هواگیری |
| شلنگ کوتاه یا لیوان پلاستیکی | هدایت مایع خروجی برای جلوگیری از پاشش |
| دستکش و عینک ایمنی | محافظت در برابر داغی و مایع ضدیخ |
| مایع رادیاتور یا آب مقطر | جایگزینی مایع از دست‌رفته و تکمیل حجم سیستم |
این روش نیازی به باز کردن قطعات ندارد و در پارکینگ یا کنار جاده هم قابل انجام است:
خودرو را در سطح صاف پارک کرده و موتور را روشن بگذارید.
بخاری را روی بالاترین دما و دمنده را روی حالت حداکثر قرار دهید.
شیر هواگیری را که معمولاً روی رادیاتور یا شلنگ بخاری قرار دارد باز کنید.
مایع خنککننده (آب مقطر یا ضدیخ مناسب) را به آرامی اضافه کنید.
صبر کنید تا حباب‌های هوا خارج شوند.
به محض قطع شدن حباب‌ها، شیر را محکم ببندید.
🔹 نکته: در طول فرآیند، به گیج دمای موتور توجه کنید. اگر دما بیش‌ازحد بالا رفت، هواگیری را متوقف کنید تا آسیب به موتور نرسد.
هواگیری بخاری اگرچه کار سختی نیست، اما به دلیل داغ بودن قطعات موتور می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین رعایت نکات ایمنی اهمیت زیادی دارد. همیشه هنگام انجام این کار از دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید تا در صورت پاشش مایع داغ آسیبی نبینید. همچنین دقت کنید که مایع خنککننده روی قطعاتی مانند تسمه دینام یا اتصالات برقی نریزد، زیرا می‌تواند باعث خرابی یا اتصال کوتاه شود.
همیشه از دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید، چون مایع خنککننده داغ است.
مایع خنککننده روی قطعاتی مثل تسمه دینام یا اتصالات برق نریزد.
درپوش رادیاتور را هنگام داغ بودن موتور باز نکنید.
بعد از اتمام کار، سطح مایع رادیاتور را دوباره چک کنید.
بسیاری از رانندگان به دلیل کم‌تجربگی یا عجله، اشتباهاتی را در فرآیند هواگیری مرتکب می‌شوند که نتیجه آن کاهش بازدهی بخاری یا حتی آسیب به موتور است. یکی از رایج‌ترین این خطاها، نیمه‌باز گذاشتن شیر هواگیری است که باعث نشتی و هدر رفتن مایع میشود. برخی هم به جای آب مقطر یا ضدیخ مناسب از آب لوله‌کشی استفاده می‌کنند که منجر به رسوب‌گرفتگی رادیاتور خواهد شد.
نیمه‌باز گذاشتن شیر هواگیری → باعث نشتی و هدر رفتن مایع.
استفاده از آب لوله‌کشی → ایجاد رسوب و گرفتگی در رادیاتور.
خاموش کردن موتور در حین کار → فرآیند ناقص می‌ماند و هواگیری کامل نمی‌شود.
نادیده گرفتن ایمنی → تماس مستقیم با قطعات داغ می‌تواند سوختگی شدید ایجاد کند.
هواگیری بخاری خودرو یک کار ساده اما حیاتی است که از آسیب‌های پرهزینه به موتور جلوگیری میکند. با داشتن ابزارهای ساده و رعایت نکات ایمنی، می‌توانید این کار را درجا انجام دهید و هم از گرمای مطبوع بخاری لذت ببرید و هم سلامت موتور خودرو را تضمین کنید.
